Bình Dương: Chi trên 9.800 tỷ đồng để chống sạt lở bờ sông đến năm 2030

(Xây dựng) – UBND tỉnh Bình Dương vừa ban hành kế hoạch thực hiện đề án phòng, chống sạt lở bờ sông đến năm 2030 trên địa bàn. Theo đó, Bình Dương sẽ chi trên 9.800 tỷ đồng để thực hiện kế hoạch, trong đó vốn ngân sách địa phương là trên 8.200 tỷ đồng và nguồn khác (vốn vay ODA) gần 1.600 tỷ đồng.

Một điểm sạt lở trên sông Đồng Nai đoạn qua thị xã Tân Uyên.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Bình Dương thì toàn tỉnh hiện có 60 điểm sạt lở cũ từ các năm trước ảnh hưởng đến đất sản xuất nông nghiệp, đường giao thông và nhà ở của người dân. Năm 2021, không phát sinh các điểm sạt lở mới, tuy nhiên ven sông Đồng Nai còn 16 điểm vẫn tiếp tục sạt lở thuộc thị xã Tân Uyên với tổng chiều dài hơn 4.000m.

Các điểm sạt lở hiện hữu gồm: Sông Đông Nai có 38 điểm với tổng chiều dài trên 8.100m (thị xã Tân Uyên có 23 điểm, huyện Bắc Tân Uyên có 15 điểm) đều là các điểm sạt lở cũ. Hiện có 93 hộ dân trong khu vực sạt lở nguy hiểm cần phải di dời (Tân Uyên 28 hộ, huyện Bắc Tân Uyên 65 hộ); sông Sài Gòn có 16 điểm sạt lở với tổng chiều dài 16.165m (huyện Dầu Tiếng có 13 điểm, thành phố Thủ Dầu Một 02 điểm và thành phố Thuận An 01 điểm) đều là các điểm sạt lở cũ, hiện đã ổn định; sông Thị Tính có 05 điểm sạt lở với tổng chiều dài sạt lở 747m thuộc huyện Dầu Tiếng (An Lập 03 điểm, Long Tân 02 điểm) các điểm sạt lở xảy ra từ trước năm 2018, hiện đã ổn định; sông Bé có 01 điểm sạt lở dài 500m từ năm 2010 thuộc xã An Thái, huyện Phú Giáo, hiện đã ổn định.

Nguyên nhân gây sạt lở được Bình Dương xác định là sông Đồng Nai, Sài Gòn ảnh hưởng của chế độ bán nhật triều nên chế độ dòng chảy sông liên tục thay đổi theo triều cường. Khi triều cường rút, mực nước sông xuống thấp thì trọng lượng khối đất và áp lực nước thấm từ bờ ra sông đều tăng lên, đất bờ sông bị thay đổi trạng thái khô - ướt liên tục, gây nứt nẻ làm giảm lực liên kết giữa chúng gây ra sạt lở. Tại các khu vực bờ lõm của khúc sông cong hoặc khu vực ngã ba sông (ngã ba sông Đông Nai - sông Bé và sông Sài Gòn - sông Thị Tính) là những nơi có lưu tốc dòng chảy mạnh hình thành nên các dòng xoáy, dòng chảy vòng, tạo nên các hố xói sâu gây sạt lở.

Mặc dù đã cấm nhưng hiện tượng lén lút khai thác cát trái phép trên sông Sài Gòn, sông Đồng Nai vẫn diễn ra, gây sạt lở. Hoạt động của các bến thủy nội địa, neo tàu thuyền vào bờ, sóng do tàu thuyền di chuyển vỗ vào bờ làm tăng gia tải mép bờ sông dễ gây sạt, trượt. Do tốc độ đô thị hóa nhanh, việc san lấp mặt bằng, xây dựng nhà và công trình lấn chiếm bờ sông, rạch ngày càng tăng làm tăng tải trọng lên mép bờ, kết hợp với các nguyên nhân khách quan làm tăng nguy cơ sạt lở…

Để thực hiện kế hoạch thành công, Bình Dương cũng đưa ra kế hoạch cụ thể cấp bách và lâu dài nhằm rà soát, bổ sung hoàn thiện quy định pháp luật để tăng cường quản lý các hoạt động tại khu vực bờ sông, nhất là quản lý khai thác cát sỏi, xây dựng công trình, nhà cửa ven sông và xử lý sạt lở bờ sông để chủ động phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sạt lở, bảo đảm an toàn tính mạng, hạn chế thiệt hại tài sản của nhân dân và Nhà nước; Điều tra cơ bản về sạt lở, dân cư và công trình hạ tầng ven sông trên cơ sở đó xây dựng cơ sở dữ liệu về sạt lở, dân cư và công trình phòng, chống sạt lở; Tổ chức cắm biển cảnh báo tại những khu vực bị sạt lở và có nguy cơ cao xảy ra sạt lở; Quy hoạch sắp xếp lại dân cư đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững kinh tế - xã hội và chủ động ứng phó với sạt lở bờ sông.

Bên cạnh đó Bình Dương cũng triển khai xây dựng bờ kè, cống kiểm soát triểu cường tại điểm thường xuyên sạt lở, nâng cấp cải tạo các tuyến đường giao thông, đê bao ven sông. Đặc biệt là dự án chống ngập, tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu khu vực ven sông Sài Gòn với diện tích khoảng 2.200ha đất nông nghiệp, vườn cây ăn trái, kết hợp giao thông, chỉnh trang đô thị trong giai đoạn 2020 – 2029.

Đồng thời Bình Dương cũng phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng sở ngành căn cứ chức năng nhiệm vụ được giao có trách nhiệm phối hợp với các địa phương chỉ đạo, triển khai phòng, chống sạt lở đối với lĩnh vực quản lý để giảm thiểu tác động gây sạt lở bờ sông. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là cơ quan thường trực theo dõi, kiểm tra, đôn đốc các Sở, ngành và UBND các huyện, thị, thành phố tổ chức thực kế hoạch và tổng hợp báo cáo kết quả về tỉnh.