Phát triển đô thị thông minh cần bắt đầu từ quy hoạch thông minh

(Xây dựng) - Trong khuôn khổ “Diễn đàn cao cấp về phát triển đô thị thông minh ASEAN 2020”, do Ban Kinh tế Trung ương và Bộ Xây dựng đồng chủ trì tại Hà Nội, sáng 22/10, đã diễn ra Hội thảo “Quy hoạch và quản lý đô thị thông minh trong chiến lược đô thị hóa và phát triển đô thị”. Đây là 1 là một trong 5 Hội thảo chuyên đề của Diễn đàn.

Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn phát biểu khai mạc Hội thảo.

Hội thảo do Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Thành, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Nguyễn Doãn Toản, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Cần Thơ, Chủ tịch Hiệp hội các đô thị Việt Nam (ACVN) Võ Hồng Ánh điều hành.

Hội thảo có sự tham gia của đông đảo các chuyên gia trong nước và quốc tế, đặc biệt là đại diện 26 đô thị thành viên của Mạng lưới Đô thị Thông minh ASEAN (ASCN).

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn nhận định: Kinh nghiệm thành công của nhiều nước cho thấy, nhằm hướng tới mục tiêu làm cho thành phố thông minh hơn cần bắt đầu từ quy hoạch thông minh, xây dựng công cụ nhằm quản lý phát triển đô thị trên nền tảng quy hoạch và việc lồng ghép những nội dung này vào Chiến lược đô thị hóa cần được coi là vấn đề trung tâm.

Trong dự thảo Chiến lược phát triển đô thị giai đoạn đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đang được Bộ Xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ đã xác định rõ phát triển đô thị thông minh chính là một trong những trụ cột, có vai trò quan trọng để thực hiện mục tiêu đưa Việt Nam trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại, có thu nhập cao vào năm 2045.

Việc xây dựng đô thị thông minh một cách bài bản theo quy hoạch và quản lý phát triển đô thị thông minh theo lộ trình và kế hoạch mới có thể từng bước tối ưu hóa quản lý phát triển đô thị, nâng cao chất lượng sống cư dân đô thị và tạo ra cơ hội phát triển con người, không ai bị bỏ lại phía sau.

Thứ trưởng kỳ vọng: Thông qua những bài trình bày chuyên môn sâu sắc, trực quan và cụ thể trong khuôn khổ Hội thảo, các quốc gia và đô thị thành viên ASCN có thể rút ra những kinh nghiệm và bài học có giá trị cho sự phát triển của mình.

Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Thành, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Nguyễn Doãn Toản, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Cần Thơ, Chủ tịch ACVN Võ Hồng Ánh điều hành Hội thảo.

Tại Hội thảo, đại diện của Tổ chức Metropoli Fundacion, Cơ quan phát triển vùng Iskandar (Malaysia), Ban phát triển đô thị thông minh Busan, các Tập đoàn kinh tế của Việt Nam như: Vingroup, ACUD, Công ty Ecotek, enCity đã chia sẻ ra những bài học kinh nghiệm, những ví dụ cụ thể sinh động trong việc quy hoạch vùng và liên kết hệ thống đô thị hướng tới tăng trưởng kinh tế thông minh và phát triển bền vững và chia sẻ mô hình quản lý đô thị thông minh thành công với sự tham gia của đa dạng các thành phần trong xã hội.

Chia sẻ (theo hình thức trực tuyến) về kinh nghiệm xây dựng đô thị thông minh, Tiến sỹ Alfonso Vegara – Chủ tịch Hiệp hội các nhà quy hoạch vùng và thành phố quốc tế cho rằng: Việt Nam có tốc độ phát triển nhanh, tạo cơ hội hòa nhập sâu rộng trên mọi lĩnh vực, trong đó có xây dựng đô thị thông minh.

Tầm nhìn và định hướng phát triển đô thị thông minh đặc biệt cần thiết, nhất là khi tốc độ đô thị hóa ngày càng nhanh. Trong tương lai, việc phát triển đô thị thông minh sẽ tập trung vào phân khúc đô thị hạng trung. Các quốc gia xây dựng đô thị thông minh quy mô vừa cần đáp ứng đầy đủ tiện ích cơ bản nhất, từ đó đem lại cơ hội để xây dựng thành chuỗi đô thị thông minh. Muốn vậy, phải có cách tiếp cận vấn đề sớm.

Theo Tiến sỹ Alfonso Vegara, Việt Nam có sự tương đồng với nhiều đô thị thông minh tại châu Á. Thủ đô Hà Nội cần vượt qua quy hoạch của đô thị đơn thuần, cấu trúc theo hướng đô thị thông minh về mặt lãnh thổ, tạo sức lan toả cho các khu vực lân cận như: Hải Phòng, Quảng Ninh...

Khi thiết kế đô thị thông minh cần kết nối lãnh thổ vùng một cách khoa học để tạo sự tăng trưởng đồng nhất, hỡ trợ lẫn nhau; kết nối cơ sở hạ tầng thông minh theo hướng số hóa, tạo đà cho tăng trưởng trong tương lai.

Một số diễn giả quốc tế tham luận tại hội thảo theo hình thức trực truyến.

Đến từ Cơ quan phát triển vùng Iskandar (Malaysia), bà Bà Maimunah Jaffar chia sẻ trực tuyến về việc tối ưu hóa tài nguyên của thành phố và quy hoạch phát triển kinh tế, môi trường bền vững. Theo đó, việc xây dựng đô thị thông minh tại Iskandar trước tiên là xây dựng hạ tầng số, cơ sở dữ liệu mang tính liên thông, kết nối Iskandar với các đô thị khác trong cả nước…

Kinh nghiệm cho thấy, việc phát triển đô thị thông minh phải có sự phối hợp cả chính quyền Nhà nước và khu vực tư nhân. Từ năm 2017, Iskandar tập trung phát triển dịch vụ đô thị ứng dụng công nghệ cao, giao thông thông minh để sử dụng tài nguyên hiệu quả. Trong giai đoạn sau, Iskandar sẽ tập trung vào mục tiêu sử dụng năng lượng tiết kiệm, thông minh, đẩy mạnh kết nối phục vụ hành chính công, trong chính quyền đô thị…

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Thành Công – Giám đốc Trung tâm Smart City, Công ty Cổ phần nghiên cứu và sản xuất VinSmart chia sẻ, hiện Tập đoàn Vingroup đã xây dựng và phát triển nhiều khu đô thị thông minh. Dựa trên nền tảng công nghệ số, các đô thị thông minh của Vingroup chú trọng vào 4 tiện ích gồm an ninh an toàn, nhà, cộng đồng dân cư và vận hành thông minh. Đây cũng là xu hướng tất yếu trong tương lai.

Hội thảo cũng tập trung thảo luận về những vấn đề khác như cần quan tâm và ưu tiên giải quyết trong giai đoạn sắp tới trong bối cảnh dịch vụ số và nền kinh tế số đang phát triển nhanh, nhiều lĩnh vực chưa theo kịp, chưa nhân rộng, chưa phát huy hết năng lực các bên, nhu cầu của thị trường và tiềm năng khi nhân rộng và mở rộng sang các lĩnh vực đất đai, quy hoạch, ra quyết định trong quản lý phát triển đô thị.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm.

Đại diện chính quyền địa phương tại Việt Nam, bà Võ Hồng Ánh - Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ cho rằng: Quy hoạch đô thị thông minh cần được xác định là nền tảng, đồng thời là tiền đề quan trọng để định hướng phát triển kinh tế - xã hội. Thông minh hóa đô thị là một quá trình cần sự tham gia của nhiều bên, các cấp, các ngành, các nhà khoa học và khối doanh nghiệp tư nhân.

Ở quy mô vùng, các đô thị phải hướng tới thông minh cùng nhau và sẵn sàng kết nối để tạo thành mạng lưới thông minh có sức cạnh tranh và mang lại cuộc sống tốt hơn cho người dân. Đối với quy mô đô thị, một trong những nhiệm vụ trọng tâm và giải pháp quan trọng hàng đầu là lồng ghép các mục tiêu phát triển thông minh vào các chiến lược, định hướng, tầm nhìn dài hạn và đồng thời trong ngắn hạn cần xây dựng và phát triển các tiện ích quản lý đô thị thông minh góp phần minh bạch hóa và kêu gọi sự tham gia của người dân vào quá trình phát triển đô thị thông minh.

Với tư cách là Chủ tịch hiệp hội các đô thị Việt Nam, bà Võ Hồng Ánh cho rằng: Hội thảo thực sự là một cơ hội tốt cho các đô thị trong mạng lưới đô thị Việt Nam giao lưu học hỏi từ các mô hình phát triển đô thị thông minh thành công trên thế giới và cùng các đô thị trong mạng lưới đô thị thông minh ASEAN xây dựng “Đô thị Thông minh – hướng tới Cộng đồng, Bản sắc và Phát triển Bền vững vì một ASEAN Gắn kết và Chủ động Thích ứng” như chủ đề của ASCN 2020.