Lạc Sơn (Hòa Bình): Người dân “tố” chính quyền xã Bình Hẻm vi phạm pháp luật trong xử lý tranh chấp đất đai

(Xây dựng) - Với hành vi hành chính tháo dỡ hàng rào không đúng quy định của pháp luật, UBND xã Bình Hẻm, huyện Lạc Sơn (Hòa Bình) đang bị bà Bùi Thị Dinh khởi kiện ra TAND huyện Lạc Sơn vì xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, vi phạm pháp luật nghiêm trọng.

Vị trí đất tranh chấp giữa gia đình bà Dinh và ông Hảo.

Cưỡng chế không đúng quy trình, thủ tục

Trong hồ sơ gửi đến Báo điện tử Xây dựng, bà Bùi Thị Dinh, xóm Cuốc, xã Bình Hẻm, huyện Lạc Sơn cho biết: “Tôi là chủ sử dụng đất diện tích hơn 2782m2, trong đó 1828m2 đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số A384412 do UBND huyện Lạc Sơn cấp ngày 10/11/1990. Diện tích nêu trên theo số tờ bản đồ 03, số thửa 35. Tuy nhiên hiện nay, UBND xã cung cấp lại là số thửa 237”.

Nguồn gốc diện tích sử dụng đất nêu trên từ một phần gia đình bà được cơ quan Nhà nước cấp và một phần khai hoang sử dụng từ những năm 1980. Toàn bộ diện tích đất nêu trên đã được gia đình bà Dinh quản lý, sử dụng ổn định đến nay đã hơn 30 năm, không tranh chấp với bất kỳ ai. Tất cả tứ cận được giữ nguyên từ trước đến nay.

Tuy nhiên, bà Bùi Thị Dinh cho biết: “Ngày 27/8/2021, UBND xã đã tự ý tháo dỡ hàng rào thép B40 của gia đình bà và yêu cầu gia đình bà lùi vào khoảng 1m so với ranh giới đất gia đình đang sử dụng. Sau khi tháo dỡ hàng rào xong, UBND xã đã đưa đi đâu, gia đình hoàn toàn không biết”.

Nguyên nhân của việc tháo dỡ này, theo bà Bùi Thị Dinh là xuất phát từ việc: “UBND xã nhận được đơn của ông Bùi Đình Hảo phản ánh việc gia đình tôi xúc đất vào đường đi và rào dây thép gai hai bên đường đi vào nhà ông qua đoạn nhà tôi. Hiện nay, ranh giới đường đi vào nhà ông Hảo và thửa đất của gia đình nhà tôi vẫn chưa thống nhất được và đang trong quá trình giải quyết”.

Trên cơ sở lá đơn của ông Bùi Đình Hảo, UBND xã đã mời các bên lên làm việc và sau đó kết luận là hàng rào gia đình bà Bùi Thị Dinh đang lấn chiếm đất công, đồng thời đã tháo dỡ toàn bộ tài sản của gia đình bà.

Không đồng ý với hành vi hành chính sai trái này, ngày 6/10/2021, bà Bùi Thị Dinh đã khiếu nại hành vi hành chính của UBND xã Bình Hẻm. Đến ngày 24/11/2021, bà Dinh nhận được Văn bản số 47/UBND về việc trả lời của UBND xã Bình Hẻm liên quan đến đơn khiếu nại của gia đình bà. “Tuy nhiên, với cách nhìn nhận một chiều, duy ý chí, không nắm rõ quy định của pháp luật, UBND xã Bình Hẻm một lần nữa khước từ quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình tôi”, bà Bùi Thị Dinh cho biết.

Theo bà Bùi Thị Dinh, qua tham khảo ý kiến của Luật sư, hành vi hành chính liên quan đến việc tháo dỡ hàng rào và Văn bản trả lời số 47/UBND ngày 24/11/2021 của UBND xã Bình Hẻm đang xâm phạm nghiêm trọng, thô bạo đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, đồng thời vi phạm pháp luật nghiêm trọng.

Theo đó, về mặt trình tự, thủ tục, bà Dinh cho rằng, việc tháo dỡ hàng rào của UBND xã dựa trên cơ sở gia đình bà lấn chiếm đất công là không có căn cứ. Bởi gia đình bà đã quản lý, sử dụng diện tích đất này một phần từ những năm 1980, một phần được cơ quan Nhà nước cấp từ 1990 đến nay. Tất cả tứ cận vẫn còn nguyên, trên hệ bản đồ đo đạc năm 1986 và sổ địa chính lập theo bản đồ đo năm 1986 thì con đường vẫn nguyên vẹn, diện tích đường đi không được là 4m. Thế nhưng, UBND xã lại sử dụng bản đồ đo đạc năm 2006 để cho rằng gia đình bà lấn chiếm đất công là không có căn cứ.

Bà Bùi Thị Dinh chỉ cho phóng viên vị trí hàng rào bị tháo dỡ.

Mặt khác, “Cứ giả thiết là gia đình tôi lấn chiếm đất công thì việc chỉ ra thông báo tháo dỡ, rồi huy động nhân lực đến tháo dỡ hàng rào gia đình tôi là không đúng quy định pháp luật. Bởi nếu UBND xã cho rằng, gia đình tôi lấn chiếm đất công thì gia đình tôi sẽ bị xử phạt theo Nghị định 91/2014/NĐCP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Đồng thời, để tiến hành cưỡng chế hành vi vi phạm, UBND xã cũng phải thực hiện đúng các bước quy định tại Nghị định 91/2014/NĐCP. Tuy nhiên, UBND xã đã không thực hiện đúng như vậy”, bà Bùi Thị Dinh cho biết.

Theo bà Bùi Thị Dinh, tại thời điểm UBND xã nhận đơn của ông Bùi Đình Hảo phản ánh việc gia đình bà xúc đất vào đường đi và rào dây thép gai hai bên đường đi vào nhà ông qua đoạn nhà bà, ranh giới đường đi vào nhà ông Hảo và thửa đất của bà Bùi Thị Dinh vẫn chưa thống nhất được và đang trong quá trình giải quyết. Như vậy, UBND xã cho rằng “hai bên chưa thống nhất được” thì đây là cơ sở của việc tranh chấp của hai bên. Và nếu tranh chấp của hai bên thì thẩm quyền giải quyết thuộc về UBND huyện hoặc Tòa án theo Điều 203, Luật Đất đai 2013.

“Như vậy, UBND xã xác định tranh chấp thì phải yêu cầu các bên gửi đơn lên UBND huyện hoặc ra Tòa án để giải quyết. Thế nhưng, UBND xã lại làm thay tòa án và UBND huyện là không đúng quy định của pháp luật”, bà Bùi Thị Dinh nói.

Một điểm khác, trên cơ sở đơn khiếu nại của gia đình bà Bùi Thị Dinh, ngày 24/11/2021, UBND xã Bình Hẻm đã ra Văn bản số 47/UBND về việc trả lời đơn khiếu nại của bà Bùi Thị Dinh. Tuy nhiên, theo quy định tại chương IV, Nghị định 124/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 thì UBND xã Bình Hẻm đã không thực hiện đúng theo quy trình, thủ tục giải quyết khiếu nại, chưa nói đến về phần nội dung giải quyết khiếu nại. Từ các phân tích trên, bà Bùi Thị Dinh yêu cầu UBND xã Bình Hẻm trả lại nguyên trạng hàng rào, tài sản của gia đình bà. Đồng thời, xin lỗi gia đình bà về việc tháo dỡ hàng rào của gia đình do đó là việc làm trái pháp luật.

Xã không cưỡng chế, chỉ thành lập Tổ tháo dỡ

Sự việc trên xuất phát từ việc không thống nhất được diện tích đường đi vào gia đình ông Bùi Đình Hảo và thửa đất gia đình bà Bùi Thị Dinh. Theo tài liệu phóng viên thu thập được, năm 2009, ông Bùi Đình Hảo có ra nhà bà Bùi Thị Dinh và xin đổi 1 thửa ruộng ở cạnh con đường để mở rộng đường đi (ruộng bậc thang). Thỏa thuận này chỉ bằng miệng, không có giấy tờ. Sau đó, ông Hảo hạ thấp ruộng và san ra làm đường. Đến khoảng tháng 5/2021, ông Hảo không đồng ý cho gia súc của gia đình bà Dinh đi qua con đường do sợ “làm mòn đường nhà ông” (lời trong đơn bà Bùi Thị Dinh gửi Báo điện tử Xây dựng). Gia đình bà Dinh phải thuê máy san phần mô đất ven đường (thuộc diện tích đất gia đình bà) cho gia súc đi, sau đó định san luôn thửa ruộng đổi với nhà ông Hảo cách ruộng gia đình bà Dinh 3 thửa. Tuy nhiên, lúc này ông Hảo không đồng ý và cũng khẳng định không có chuyện đổi ruộng.

Gia đình bà Dinh đã ra UBND xã Bình Hẻm đề nghị xác minh lại mảnh ruộng đã bị ông Hảo san ra làm đường trước đây. Đồng thời, dựng hàng rào để bao quanh phần đất gia đình mình đúng theo ranh giới có sẵn. Tháng 7/2021, ông Hảo đã làm đơn gửi UBND xã xác minh rõ lòng lề đường, ranh giới giữa đường và vườn nhà bà Dinh. UBND xã đã nhiều lần tổ chức các cuộc hòa giải giữa 2 gia đình, nhưng không thành. Đồng thời, ra quyết định thành lập Tổ công tác xác minh hiện trạng sử dụng đất của gia đình bà Dinh. Tổ công tác đã tiến hành xác minh, cắm mốc ranh giới thửa đất và yêu cầu gia đình bà Dinh sử dụng đất đúng theo ranh giới.

Từ ranh giới mới này, UBND xã đã ra Thông báo dỡ bỏ hàng rào, sau đó ra Quyết định thành lập Tổ công tác tháo dỡ hàng rào với lý do hàng rào lấn ra phần đất làm đường đi vào nhà ông Hảo do UBND xã quản lý. Không đồng tình với quy trình, thủ tục xử lý của UBND xã, bà Bùi Thị Dinh đã làm đơn khởi kiện Chủ tịch UBND xã Bình Hẻm ra TAND huyện Lạc Sơn với những lý do đã nêu trên.

Mặt khác, trong các biên bản làm việc về xác minh và cắm mốc ranh giới thửa đất do UBND xã thực hiện, bà Bùi Thị Dinh đều không đồng ý. Bởi theo bà Dinh, diện tích đất gia đình bà sử dụng 30 năm nay và không hề có tranh chấp với bất cứ ai. Việc xã xác minh, cắm mốc lấn thêm vào diện tích đất gia đình bà đang sử dụng, làm sai lệch diện tích phần đường đi vào nhà ông Hảo là không chính xác, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền lợi của gia đình bà.

Ông Bùi Văn Niêm - Chủ tịch UBND xã Bình Hẻm trao đổi với phóng viên Báo điện tử Xây dựng

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Xây dựng, ông Bùi Văn Niêm - Chủ tịch UBND xã Bình Hẻm cho biết, trong tranh chấp phần diện tích đất giữa gia đình ông Hảo và bà Dinh, UBND xã đã nhiều lần tổ chức hòa giải, nhưng không có kết quả. Hiện tại sổ đỏ gia đình bà Dinh chỉ có khoảng 1.800m2, nhưng trong đo đạc chính quy, diện tích đất gia đình bà đang sử dụng là gần 2.800m2. Nếu gia đình bà chấp nhận theo mốc mới do UBND xã xác minh thì UBND xã sẽ tạo điều kiện để cấp sổ đỏ bổ sung cho phần diện tích gần 1.000m2 này.

Nói về việc tháo dỡ hàng rào gia đình bà Bùi Thị Dinh, ông Bùi Văn Niêm cho rằng, đây không phải là hoạt động cưỡng chế mà chỉ là thành lập Tổ tháo dỡ. Khi có hàng rào được dựng lên phần đất đang tranh chấp, UBND xã đã có thông báo đến cả xóm, ai dựng hàng rào thì tự tháo dỡ. Tuy nhiên không ai nhận, gia đình bà Dinh cũng không nhận làm việc đó nên xã mới có Quyết định thành lập Tổ tháo dỡ hàng rào lấn ra đất công.

“Hiện giờ, UBND xã cũng không thể phục hồi nguyên trạng hàng rào cho gia đình bà Dinh được do ông Hảo không đồng ý. Hơn thế, trước đó xã đã ra Quyết định tháo dỡ hàng rào, có đầy đủ các cơ quan liên quan cùng tham gia, giờ không thể tự nhiên phục hồi hàng rào được. Muốn phục hồi, gia đình bà Dinh cần đo đạc lại diện tích đất gia đình mình, nếu không lấn ra đất công thì xã sẽ tiến hành khôi phục nguyên trạng hàng rào của gia đình bà Dinh, đồng thời tổ chức xin lỗi công khai”, ông Niêm khẳng định.

Phóng viên cũng nhiều lần gọi điện, nhắn tin đến số máy của Chủ tịch UBND huyện Lạc Sơn để thông tin về sự việc nhưng vị này không nghe máy.

Báo điện tử Xây dựng sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.