Kon Tum: Thủy lợi Đăk Toa hư hỏng nghiêm trọng

(Xây dựng) - Công trình thủy lợi Đăk Toa được xây dựng tại địa điểm 02 xã Đăk Ruồng và Đăk Tơ Lung do UBND huyện Kon Rẫy làm chủ đầu tư, có tổng mức đầu tư hơn 83 tỷ đồng từ nguồn vốn Trái phiếu Chính phủ. Sau gần 3 năm nghiệm thu đưa vào sử dụng đã xảy ra hư hỏng nghiệm trọng.

Đá ốp mái tại công trình thủy lợi Đăk Toa hư hỏng nghiêm trọng trôi từ dưới lên, nghi vấn ốp mái không có chân khay?

Theo phản ánh của người dân, phóng viên Báo điện tử Xây dựng có mặt tại công trình này vào chiều ngày 14/10/2020. Ghi nhận tại hiện trường, mái gia cố hướng dòng vào đập phía tả theo chiều dòng nước vào đập đã bị sạt lở nghiêm trọng. Toàn bộ đá xây bao đã trôi theo dòng chảy, nguy cơ hư hỏng ảnh hưởng đập đầu mối công trình đang hiện hữu.

Trên đỉnh giữa mái hướng dòng, nhiều vết nứt lớn kéo dài, có vết nứt rộng 20cm, dài hơn 15m đe dọa vỡ đôi thân mái hướng dòng bất cứ lúc nào. Phía tả mái hướng dòng cũng xảy ra tình trạng tương tự. Nước xói lở gây nên hiên tượng hàm ếch luồn sâu vào đáy mái, gây mất an toàn đập đầu mối.

Theo nhận định của kỹ sự thủy lợi T.V.Q - người có nhiều năm công tác trong lĩnh vực xây dựng thủy lợi cho biết: “Để xảy ra hư hỏng nói trên do nhiều nguyên nhân, trong đó chủ yếu là nền đất đắp chưa đạt độ chặt”. Kỹ sư Q. đặt dấu hỏi: “Là tại sao đơn vị thi công không làm chân khay bắt đầu từ dưới lên (làm móng dưới lòng sông) mà lại làm ngược lại. Tình trạng này xảy ra, nếu có lũ áp lực nước lớn, từng khối đất đắp vỡ ra sẽ làm tiêu tan cả mái hướng dòng. Điều lạ là nhiều chỗ bong tróc nghi vấn không có chân khay (móng) để giữ chân vì trôi từ dưới lên. Cái này phải làm rõ, đơn vị Tư vấn thiết kế không có, hay đơn vị thi công bỏ qua để giảm khối lượng; có điểm ốp mái gia cố lát đá hộc không trét vôi vữa xi măng. Theo tôi, để bảo đảm sự bền vững nên thiết kế ốp mái trên mực nước ít nhất 0,5m”.

Nhiều vết nứt dọc rất lớn ngay trên mái hướng dòng.

Nước xoáy vào thân mái bên tả tạo “hàm ếch” đe dọa an toàn đập đầu mối.

Chưa hết, thuyết minh mục tiêu dự án của đơn vị lập báo cáo tư vấn công trình thì diện tích tưới tiêu là 123,1ha lúa nước 2 vụ. Tuy nhiên, diện tích tưới tiêu theo thực tế nghiệm thu chỉ là 39.28ha gồm tưới tự chảy cho 15,41ha lúa nước 2 vụ; 5,62ha cây công nghiệp; 17,9ha hoa màu, 0,35ha ao cá, thấp hơn rất nhiều so với công suất thiết kế lập ban đầu. Tuy nhiên, khối lượng nghiệm thu thanh toán thay đổi không đáng là bao.

Hư hỏng nghiêm trọng là vậy, nhưng khi trả lời qua điện thoai với phóng viên Báo điện tử Xây dựng, ông Nguyễn Văn Thủy – Phó Chủ tịch UBND huyên Kon Rẫy (nguyên Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư và xây dựng huyện Kon Rẫy - chủ đầu tư dự án) “tỉnh queo”: “Tôi mới làm việc với Ban Quản lý khai thác các công trình thủy lợi tỉnh Kon Tum, đơn vị này khẳng định không xảy ra bất cứ hư hỏng đối với đập thủy lợi Đăk Toa!”.

Tuy nhiên, khi phóng viên làm việc với ông Nguyễn Văn Tứ - Giám đốc Ban Quản lý khai thác các công trình thủy lợi tỉnh Kon Tum, ông cho biết đã nắm được tình trạng hư hỏng nghiêm trọng tại công trình thủy lợi này.

“Khi nhận bàn giao từ UBND huyện Kon Rẫy đầu năm 2018 để đưa vào khai thác, chúng tôi đã lắp đặt camera theo dõi. Hiện tại, đơn vị đã đến hiện trường và có báo cáo gửi UBND tỉnh và lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Kon Tum để xin kinh phí sữa chữa. Còn nguyên nhân vì sao xảy ra hư hỏng nghiêm trọng tại công trình thủy lợi Đăk Toa, phải có cơ quan chuyên môn mới xác định được chính xác nguyên nhân”, ông Tứ phân trần.

Vì sao để xảy ra sự cố nghiêm trọng đối với công trình thủy lợi hơn 83 tỷ đồng chỉ sau gần 3 năm đưa vào sử dụng? Lỗi thiết kế hay do đơn vị thi công hay vì nguyên nhân nào khác?

Báo điện tử Xây dựng sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc.