Gói tín dụng 120.000 tỷ đồng: Còn chờ điều gì để giải ngân?

(Xây dựng) – Chương trình gói tín dụng 120.000 tỷ đồng hướng tới các chủ đầu tư và người mua nhà ở xã hội (NƠXH), nhà ở công nhân (NƠCN), dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ để vay ưu đãi theo Nghị quyết số 33/NQ-CP của Chính phủ. Tuy nhiên đến nay, gói tín dụng chưa giải ngân được vì chưa có dự án để cho vay? Hay do nguyên nhân nào khác?

Trên cơ sở danh mục dự án công bố công khai của địa phương, các ngân hàng sẽ giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng.

Chủ động hướng dẫn kịp thời

Trên tinh thần Nghị quyết số 33/NQ-CP, chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng dành cho chủ đầu tư và người mua NƠXH, NƠCN, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ vay ưu đãi với lãi suất thấp hơn 1,5-2% so với thị trường. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà trong cuộc làm việc gần đây cũng đã nhấn mạnh gói tín dụng này sẽ góp phần thực hiện Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” (Đề án).

Khi được thông qua, Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước triển khai nhiều nội dung quan trọng, cụ thể: Ngay trong tháng 4/2023, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể về nguyên tắc, thời gian triển khai, thời gian ưu đãi, lãi suất… Đồng thời, Bộ Xây dựng cũng hướng dẫn về xác định danh mục dự án, đối tượng, điều kiện vay ưu đãi của gói tín dụng này, theo đó để giảm bớt thủ tục, đầu mối, rút ngắn thời gian.

Bộ Xây dựng đã ủy quyền cho UBND cấp tỉnh chịu trách nhiệm xem xét, kiểm tra các thủ tục pháp lý, lập danh mục dự án xây dựng NƠXH, NƠCN, cải tạo, xây dựng lại chung cư để công bố công khai trên cổng thông tin điện tử của UBND cấp tỉnh, để các ngân hàng có cơ sở áp dụng cho vay… Thời điểm đó, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ cùng việc xuất hiện gói tín dụng vay ưu đãi 120.000 tỷ như một “cơn mưa vàng” giải hạn cho thị trường bất động sản.

Đến ngày 24/4, Bộ Xây dựng tiếp tục ra văn bản đôn đốc các địa phương triển khai các nhiệm vụ đã được giao tại Đề án, yêu cầu cần tập trung xem xét, kiểm tra các thủ tục pháp lý, lập danh mục các dự án xây dựng NƠXH, cải tạo, xây dựng lại chung cư để công bố công khai.

Cùng ngày, Ngân hàng Nhà nước cũng có văn bản về cấp tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản trong đó yêu cầu các tổ chức tín dụng chủ động nghiên cứu Nghị quyết số 33/NQ-CP để triển khai chương trình tín dụng 120 nghìn tỷ đồng theo đúng hướng dẫn.

Đến cuối tháng 5/2023, tại Hội nghị triển khai Đề án 1 triệu căn NƠXH, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đề nghị các địa phương hiện đang có dự án NƠXH đã được cấp phép xây dựng, khẩn trương xem xét, kiểm tra các thủ tục pháp lý, lập danh mục để công bố công khai làm cơ sở để các Ngân hàng áp dụng cho vay, giải ngân theo chương trình.

Như vậy, Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã khẩn trương hướng dẫn, đôn đốc thực hiện gói tín dụng quan trọng này. Đáng chú ý, việc ủy quyền cho UBND cấp tỉnh lập danh mục dự án để công bố trên cổng thông tin điện tử đã giảm bớt thủ tục, rút ngắn thời gian thẩm định hồ sơ.

Có thể thấy rằng, các cơ quan có thẩm quyền đã có động thái rất đồng bộ, kịp thời và trách nhiệm để thực hiện chương trình. Trên cơ sở đó, một số địa phương cũng đang triển khai tích cực, khẩn trương để các đối tượng, chủ thể sớm được giải ngân và hưởng lợi từ gói tín dụng ưu đãi này.

Chưa giải ngân - nguyên nhân do đâu?

Thời gian qua, trên các phương tiện thông tin báo chí và dư luận xã hội có bình luận, đưa nhiều quan điểm về gói tín dụng 120.000 tỷ đồng, trong đó có nêu ra vướng mắc lớn nhất là chưa có dự án để cho vay. Vậy nguyên nhân chủ yếu là do đâu?

Theo Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), sau khi triển khai gói tín dụng, các địa phương và các chủ đầu tư dự án NƠXH đang tập trung triển khai gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng. Hiện có khoảng 100 dự án thuộc đối tượng cho vay của gói tín dụng này đã được cấp phép xây dựng, đang triển khai đầu tư xây dựng.

Theo báo cáo mới nhất từ Bộ Xây dựng, thì một số địa phương đã giao Sở Xây dựng rà soát hồ sơ, lập danh mục trình UBND cấp tỉnh xem xét lập danh mục công bố dự án công khai. Cụ thể: tỉnh Bình Định có 06 dự án với tổng mức đầu tư là 5.344,9 tỷ đổng, nhu cầu vay vốn là 1.832 tỷ đồng. Phú Thọ có 03 dự án với tổng mức đầu tư là 818 tỷ đồng, nhu cầu vay vốn 441 tỷ đồng.

Thành phố Đà Nẵng có 03 dự án, tổng mức đầu tư khoảng 2.046 tỷ, nhu cầu vay vốn khoảng 545,6 tỷ đồng. Trà Vinh 02 dự án với tổng mức đầu tư là 1.492 tỷ đồng, nhu cầu vay vốn 420 tỷ đồng. Và tỉnh Bắc Giang với 02 dự án tổng mức đầu tư là 6.164 tỷ đồng, nhu cầu vay vốn 4.527,6 tỷ đồng…

Tại cuộc họp gần nhất về tiến độ triển khai gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn có lý giải về nguyên nhân khiến gói tín dụng vẫn chưa giải ngân: “Nhu cầu về NƠXH rất lớn nhưng trong quá trình triển khai vẫn còn không ít vướng mắc liên quan đến bố trí quỹ đất; quy hoạch phát triển NƠXH ở địa phương; quy trình miễn tiền sử dụng đất cho dự án NƠXH; thủ tục điều kiện để được mua NƠXH … Vì vậy, một số doanh nghiệp đang chờ đợi Luật Nhà ở (sửa đổi) có hiệu lực với quy trình, thủ tục thông thoáng hơn”.

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh, về nguyên nhân đã có dự án mà chưa cho vay được có 02 nguyên nhân chủ yếu. Đó là, với khoảng 100 dự án đã cấp phép xây dựng nhưng các địa phương này lại đang trong quá trình tổng hợp để công bố. Ngoài ra, đối với các dự án còn lại thì phần lớn đang trong quá trình thực hiện thủ tục đầu tư. Đến nay cũng chưa nhận được phản ánh từ các chủ đầu tư về khó khăn liên quan đến thủ tục, hồ sơ vay vốn.

Cắt giảm thủ tục hành chính

Mới đây, 02 địa phương là Bắc Giang và Bà Rịa - Vũng Tàu cũng vừa công bố danh mục dự án xây dựng NƠXH có nhu cầu vay vốn theo gói tín dụng 120.000 tỷ đồng. Tại Bà Rịa – Vũng Tàu, đợt này chỉ có 01 dự án NƠXH tại khu dân cư Lan Anh 7 mở rộng (Lan Anh 7B), tại xã Nghĩa Thành, huyện Châu Đức. Dự án có diện tích đất xây dựng khoảng 10.174m2, số lượng 187 căn hộ, tổng vốn đầu tư hơn 200 tỷ đồng. Trong đó, nhu cầu vay vốn của chủ đầu tư là 150 tỷ đồng.

Bắc Giang có 2 dự án NƠXH thu nhập thấp và 10 dự án NƠXH dành cho công nhân. Trên cơ sở danh mục công bố, các ngân hàng có sẽ áp dụng cho vay ưu đãi. Đây được coi là tín hiệu tốt của chương trình gói tín dụng ưu đãi này.

Theo Bộ Xây dựng, với quan điểm triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng không chỉ để "giải cứu" thị trường bất động sản trước mắt mà đáp ứng mục đích lâu dài góp phần thực hiện Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030".

Dự án NƠXH Khu dân cư Lan Anh 7B tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu là dự án đăng ký được vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng.

Thời gian tới đây, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục phối hợp với Ngân hàng Nhà nước và các Bộ, ngành, địa phương tháo gỡ các vướng mắc về cơ chế, chính sách, pháp luật, triển khai hiệu quả, thúc đẩy phát triển NƠXH, nhà ở cho công nhân khu công nghiệp. Đặc biệt, giải ngân hiệu quả gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục làm việc với một số địa phương trọng điểm để kiểm tra, đôn đốc tạo nguồn cung NƠXH, NƠCN, dự án cải tạo, sửa chữa chung cư để việc triển khai gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng nhanh nhất, đồng bộ trên tinh thần, khó đâu gỡ đấy, cương quyết cắt giảm thủ tục hành chính.